قرآن کریم از دیدی دیگر (۱۶۱)

ویرایش و تحلیل

از

فریدون ابراهیمی

﴿وَلَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ﴾
[ البقرة: ۲۵۰]

چون با جالوت و سپاهش رو به رو شدند،

گفتند:

اى پروردگار ما، بر ما شكيبايى ببار و ما را ثابت‌قدم گردان و بر كافران پيروز ساز.

کریم

در این آیه،

بر ضعف فیزیکی مؤمنین کمشمار با قوت فکری آنان غلبه می کند.

بر کمیت فیزیکی (مادی) ناچیز مؤمنین با کیفیت فکری (پسیکولوژیکی و عقیدتی) غلبه می کند.

چنین چیزی توهمی بیش نیست.

اولا

به این دلیل که در دیالک تیک مادی و روحی (فیزیکی و فکری)،

نقش تعیین کننده از آن مادی (فیزیکی) است.

ثانیا

در دیالک کمیت و کیفیت، کیفیت توان خود را از کمیت می گیرد.

با ۷۲ نفر نمی توان بر ۷۲ هزار نفر غلبه کرد.

حتی اگر ۷۲ نفر دلی لبریز از ایمان داشته باشند.

در این آیه،

می توان به جهان بینی ایدئالیستی کریم پی برد.

کریم

نقش تعیین کننده را در دیالک تیک مادی و روحی (فیزیکی و فکری ـ پسیکولوژیکی ـ عقیدتی) از آن روحی (فکری ـ پسیکولوژیکی ـ عقیدتی) می داند.

این بدان معنی است که کریم وارونه اندیش است.

گفتند:

اى پروردگار ما، بر ما شكيبايى ببار و ما را ثابت‌قدم گردان و بر كافران پيروز ساز.

کریم

منبع و منشاء صبر و ثبات قدم و پیروزی مؤمنین

را

در حمایت غیبی (ایمان به خدا) می یابد

و

نه در سطح شعور و شناخت مؤمنین و کیفیت جهاد و تسلیحات و استراتژی و تاکتیک شان در جهاد.

﴿فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ اللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُودُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاءُ ۗ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِينَ﴾
[ البقرة: ۲۵۱]

پس به خواست خدا

ايشان را بشكستند

و

داود

جالوت را بكشت

و

خدا به او پادشاهى و حكمت داد،

و

آنچه مى‌خواست به او بياموخت.

و

اگر خدا بعضى از مردم را به وسيله بعضى ديگر

دفع نمى‌كرد،

زمين تباه مى شد،

ولى خدا بر جهانيان فضل و كرم خويش را ارزانى مى‌دارد.

در این آیه،

تحلیل ایدئالیستی کریم از جنگ خلق یهود تحت رهبری طالوت (داود) با کفار تحت رهبری جالوت

تبیین می یابد:

۱

پس به خواست خدا

ايشان را بشكستند

و

داود

جالوت را بكشت

قوم بهود

بر کفار پیروز می شود.

ولی نه به نیرو و رزم و اراده خود، بلکه به خواست خدا.

درک ایدئالیستی تاریخ

به همین درک کریم از جنگ میان طالوت و جالوت اطلاق می شود.

همه کاره در این پیکار نه خلق بلکه خدا ست.

۲

و

خدا به او پادشاهى و حكمت داد،

و

آنچه مى‌خواست به او بياموخت.

در این بخش از آیه

هم

سلطنت و حکمت

موهبتی الهی جا زده می شود و نه نتیجه پیروزی در رزم و فراگیری از تجارب شخصی و جامعتی.

جای درس آموزی از تجارب خودی و بشری

را

هم

خدا می گیرد.

۳

و

اگر خدا بعضى از مردم را به وسيله بعضى ديگر

دفع نمى‌كرد،

زمين تباه مى شد،

ولى خدا بر جهانيان فضل و كرم خويش را ارزانى مى‌دارد.

کریم

اکنون به دلیل جنگ طالوت با جالوت اشاره می کند:

اگر خدا نمی خواست، جالوت بر طالوت پیروز می شد

و

جهان تباه می گشت.

خدا اما بر سکنه جهان فضل و بخشش دارد و نخواسته که جهان تباه شود.

به همین دلیل

طالوت (داود) قادر به کشتن جالوت شده است.

ادامه دارد.